Eind 2006 heeft de Verenigde Naties het Verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap (vanaf nu: VN-verdrag) aangenomen. Hierin staat welke rechten mensen met een beperking hebben. Volgens het VN-verdrag hebben ze het recht om aan de samenleving mee kunnen doen op alle levensgebieden. Mensen met een beperking hebben het recht om beslissingen te nemen over hun eigen leven. Het VN-verdrag roept de overheid, bedrijven en andere organisaties op dit mogelijk te maken. VN-ambassadeur Sjoerd van Heesch maakt een filmpje over waarom het VN-verdrag zo belangrijk is.

Op 14 juli 2016 heeft de Nederlandse regering het VN-verdrag goedgekeurd. Dit betekent dat Nederland zijn uiterste best moet doen om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking dezelfde kansen en mogelijkheden hebben als mensen zonder beperking. Bekijk het animatiefilmpje van Ieder(in). Hierin zie je wat het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking is en wat je eraan hebt.

Het VN-verdrag is voor iedereen

Het VN-verdrag is niet alleen belangrijk voor mensen met een beperking, maar voor iedereen. Want een inclusieve samenleving is goed voor iedereen. Denk bijvoorbeeld aan een toilet waar iedereen naartoe kan. Niet alleen mensen in een rolstoel, maar ook mensen die een rollator gebruiken. Maar ook een moeder die haar kleine kinderen mee wil nemen naar het toilet, wordt blij van veel ruimte in het toilet. Een invalidentoilet is dus geen voorbeeld van inclusie. Maar een toilet dat iedereen kan gebruiken wel.

Of denk aan ondertiteling. Doven en slechthorenden hebben ondertiteling nodig om de televisie en filmpjes op internet te kunnen volgen. Maar mensen die goed horen, kijken ook filmpjes met ondertiteling. Bijvoorbeeld als ze geen geluid aan kunnen of willen zetten. Ondertiteling maakt het leven dus voor iedereen gemakkelijker. Kijk hier het filmpje van VN-ambassadeur Jose Smits over gelijke rechten.

En zo zijn er nog veel meer voorbeelden te bedenken van hoe een inclusieve samenleving iedereen helpt. Kijk ook eens bij Wat is inclusie voor meer voorbeelden van inclusie op verschillende terreinen.

Artikelen VN-verdrag

Het VN-verdrag bestaat uit 50 artikelen waarin wordt uitgelegd wat er moet gebeuren om het VN-verdrag waar te maken in Nederland. Deze artikelen gaan over verschillende thema’s zoals de toegankelijkheid van gebouwen en openbaar vervoer, het recht op de juiste zorg en behandeling en het recht om zelf je school te kiezen. Maar er zijn ook artikelen over cultuur, sport en vrije tijd, wonen, en werk en inkomen. Kortom: in het VN-verdrag staan artikelen over alle onderwerpen waar mensen in hun leven mee te maken krijgen.

Verslagen voor de Verenigde Naties

De Verenigde Naties willen regelmatig van Nederland horen hoe het in de praktijk gaat met het VN-verdrag. Daarom maken verschillende partijen elke vier jaar een verslag. Het gaat om de overheid en het College voor de Rechten van de mens. Daarnaast wordt er een verslag gemaakt vanuit mensen met een beperking zelf.  We noemen dat de schaduwrapportage, omdat de regering ook een verslag moet maken. In het VN-verdrag staat namelijk dat mensen met een beperking zelf betrokken moeten worden bij het waarmaken van het VN-verdrag. En ze kunnen ook het beste zelf vertellen hoe het in de praktijk gaat in Nederland. ‘Niets over ons, zonder ons’, noemen we dat.

In Nederland is de schaduwrapportage uitgebracht door De Alliantie voor de Implementatie van het VN-verdrag. Dit samenwerkingsverband bestaat uit verschillende organisaties die werken aan het waarmaken van het VN-verdrag. Ook de Coalitie voor Inclusie werkt samen met de Alliantie. De algemene conclusie van de schaduwrapportage was dat de positie van mensen met een beperking niet beter is geworden sinds Nederland zich verbond aan het VN-verdrag Handicap. Het is de afgelopen drie jaar juist moeilijker geworden om volwaardig mee te doen in de maatschappij.

Schaduwrapportages 2018/2019

• De Nederlandse staat. Zij bracht in 2018 dit rapport
• Het College voor de Rechten van de Mens. Zie de rapportage uit 2018
• De schaduwrapportage uit 2019 kun je hier Een makkelijke versie is hierte lezen.
• De brief aan de Tweede kamer over de schaduwrapportage VN-verdrag is hier te lezen.