Wat is het VN-verdrag Handicap
Het VN-verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap
Eind 2006 hebben de Verenigde Naties het Verdrag over de Rechten van Personen met een Handicap (vanaf nu: VN-verdrag) aangenomen. Hierin staat welke rechten mensen met een beperking hebben. Het is een uitwerking van al lang bestaande rechten.
Het VN-verdrag in Nederland
Nederland heeft het VN-verdrag in de zomer van 2016 formeel bekrachtigd. Dit betekent dat Nederland zich heeft verplicht aan de slag te gaan om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking dezelfde kansen en mogelijkheden hebben als mensen zonder beperking. Het Rijk, de Provincies en de gemeenten hebben de belangrijke taak om uitvoering aan dit verdrag te geven, samen met de mensen om wie het gaat, namelijk: diegenen die beperkingen ervaren bij het op een gelijkwaardige manier deelnemen aan onze samenleving.
Het VN-verdrag is voor iedereen
Het is belangrijk dat iedereen in Nederland het belang van het VN-verdrag inziet, immers het VN-verdrag is voor iedereen!
Denk bijvoorbeeld aan een toilet waar iedereen naartoe kan. Niet alleen mensen in een rolstoel, mensen die een rollator gebruiken en ook een moeder die haar kleine kinderen mee wil nemen naar het toilet, wordt blij van veel ruimte in het toilet. Een aangepast toilet is dus geen voorbeeld van inclusie, maar een toilet dat iedereen kan gebruiken wel.
Een ander voorbeeld is ondertiteling. Doven en slechthorenden hebben ondertiteling nodig om de televisie en filmpjes op internet te kunnen volgen. Mensen die goed horen, kijken ook filmpjes met ondertiteling wanneer ze geen geluid aan kunnen of willen zetten. Ondertiteling maakt het leven dus voor iedereen gemakkelijker.
De voorbeelden laten zien dat het VN-verdrag iedereen aangaat. Daarom is het belangrijk dat we samen het VN-Verdrag waarmaken. Door mensen zonder en de mensen met een beperking, landelijke, provinciale tot de gemeentelijke overheid. Bedrijfsleven, onderwijs, overal waar mensen met een beperking als ieder ander gebruik van willen maken. Allemaal hebben we een rol.
Artikelen VN-verdrag
Het VN-verdrag bestaat uit 50 artikelen waarin wordt uitgelegd wat er moet gebeuren om het VN-verdrag waar te maken in Nederland. Een deel betreft algemene basisrechten (vrijheid te kiezen). Andere zijn meer gekoppeld aan mogelijkheden deel te nemen aan de samenleving, zoals de toegankelijkheid van gebouwen en openbaar vervoer, het recht op de juiste zorg en behandeling. Andere meer specifieke artikelen gaan over cultuur, sport en vrije tijd, wonen, en werk en bestaanszekerheid.
Kortom: in het VN-verdrag staan artikelen over alle onderwerpen waar mensen in hun leven mee te maken krijgen.
Verslagen voor de Verenigde Naties
De Verenigde Naties willen regelmatig van Nederland horen hoe het in de praktijk gaat met het VN-verdrag. Daarom maken 3 partijen elke 4 jaar een rapportage over de stand van zaken. De eerste rapportage is van de Nederlandse staat en verscheen in 2018. Zij bracht dit rapport uit. Zie hier voor de makkelijke versie.
Andere rapportages
De andere partijen die een rapportage of monitor maken, zijn:
- Het College voor de Rechten van de Mens.
Het College rapporteert, vanuit haar specifieke deskundigheid en verantwoordelijkheid, hoe zij aankijkt tegen de realisatie van het VN-verdrag. Zie hun rapportage - De Alliantie voor de Implementatie van het VN-verdrag.
Zij maakt de rapportage vanuit mensen met een beperking zelf. We noemen dat de schaduwrapportage, omdat de regering ook een rapportage maakt. Het VN comité wil weten hoe mensen met een beperking, via hun vertegenwoordigers, vinden hoe het met de uitvoering van het verdrag gaat. Zo krijgt de VN naast het beeld dat de overheid schetst, ook het beeld van vertegenwoordigers van mensen met een beperking zelf. Tenslotte kunnen zij ook het beste zelf vertellen hoe het in de praktijk gaat in Nederland. ‘Niets over ons, zonder ons’. Je kunt de schaduwrapportage hier. Een makkelijke versie is hier te lezen.
De Alliantie voor de Implementatie van het VN-verdrag bestaat uit verschillende organisaties die werken aan het waarmaken van het VN-verdrag. Ieder(in); Mind; Per Saldo en de LFB.
De Coalitie voor Inclusie werkt rond het VN-verdrag samen met o.a. de Alliantie.
Het College voor de Rechten van de Mens is aangewezen als de onafhankelijk toezichthouder op de uitvoering van het VN-verdrag Handicap in Nederland. Op grond van artikel 33 VN-verdrag handicap vervult het College deze taak door de uitvoering van het verdrag te bevorderen, te beschermen en te monitoren daarbij betrekken ze mensen met een beperking.
Het VN-comité in Genève bekijkt de rapportage van de Nederlandse overheid en beoordeelt de gekozen aanpak en bereikte resultaten. Op basis daarvan maakt zij opmerkingen (concluding observations) en doet aanbevelingen ter verbetering.
Het College voor de Rechten van de Mens brengt daarnaast nog jaarlijks een rapportage uit over een specifiek onderwerp en het College schrijft regelmatig handreikingen over specifieke onderwerpen. Deze handreikingen zijn bedoeld voor de overheid, maar helpen ook de organisaties en personen die zich bezighouden met inclusie
Het College heeft de volgende jaarlijkse voor Nederland bedoelde rapportages uitgebracht:
- 2019: Toegankelijkheid van goederen en diensten. Zie hier.
- 2020: Beleidsparticipatie centraal: het betrekken van mensen met een beperking bij het maken van beleid en wetgeving. Zie hier het volledige rapport en hier de eenvoudige versie.
En de navolgende handreikingen:
- 12 mei 2020 Zelfstandig wonen
- 23 september 2020 Arbeidsparticipatie van mensen met een auditieve beperking
- 7 oktober 2020 Digitale toegankelijkheid