Inclusief onderwijs

Een inclusieve school is een school die openstaat voor iedereen. Een inclusieve school gaat ervan uit dat elk kind unieke talenten heeft. De school past zich dus aan aan de leerlingen. Dit is iets anders dan hoe passend  onderwijs er nu meestal uitziet. Vaak moet de leerling zich nu namelijk aanpassen aan de school.

In 2016 ratificeerde Nederland het VN-verdrag voor de rechten van de mens met een handicap. Het verdrag stelt dat onderwijs ‘inclusief’ moet zijn. Dat wil zeggen dat kinderen met en zonder handicap samen naar dezelfde (buurt-)school kunnen en daar, in een veilige omgeving, onderwijs krijgen dat aansluit bij hun individuele mogelijkheden. Er zijn veel bezwaren te horen: scholen hebben te weinig middelen, leraren zijn overbezet, klassen zijn al zo vol. Maar er zijn ook scholen in Nederland die alle leerlingen in hun gemeenschap accepteren en iedereen, met of zonder handicap, goed onderwijs bieden.

Een inclusieve school is een school die weet in te spelen op wat elk kind nodig heeft om te leren en zich te ontwikkelen      en daarbij samen met het samenwerkingsverband de noodzakelijke ondersteuning en zorg organiseert. Door het huidige Nederlandse onderwijssysteem dat bestaat uit reguliere en speciale scholen, lukt dit lang niet in alle gevallen. Veel kinderen met een beperking komen nog steeds vrij vanzelfsprekend in het speciaal onderwijs terecht of ontvangen helemaal geen onderwijs. Het huidige systeem leidt tot uitsluiting en discriminatie van veel kinderen en is in strijd met hun recht op onderwijs volgens het VN-verdrag.

Inclusieve scholen werken binnen hetzelfde systeem als andere Nederlandse scholen. Maar ze maken andere keuzes en voeren die consequent door. Ze laten in alles zien dat ze een school willen zijn voor iedereen in hun wijk. Ze voeren het thema ‘inclusie’ overal in door, van      het beleid tot de inrichting van het schoolgebouw en van de didactische aanpak tot het contact met ouders. Inclusieve scholen vinden dat iedereen mee moet kunnen doen op school. Ze bereiken dit door bijvoorbeeld te kiezen voor co-teaching: twee leraren voor één klas. Of ze kiezen voor ‘mediërend leren’, een didactische aanpak waarbij het kind zelf met oplossingen komt. In dit type leren is de leraar alleen de begeleider van het proces. Die keuzes gaan bij deze scholen niet ten koste van andere leerlingen, in tegendeel. Door co-teaching is er meer aandacht voor alle leerlingen, ervaren zij. En mediërend leren kost meer tijd, maar geeft uiteindelijk een hoger leerrendement voor iedereen.

Bij wie kan je terecht voor vragen over inclusief onderwijs? 

Rob in ’t Zand

Nul25 | rintzand@nul25.nl

Rob is een van de adviseurs van Nul25. Hij heeft veel kennis van huisvesting (onderwijs, speciaal onderwijs, welzijn en zorg) voor alle kinderen en jongeren. En hij organiseert inspiratiereizen Inclusief Onderwijs. Je kunt bij hem terecht voor vragen over onder andere financiering, verplichtingen van de wet, ruimte binnen de wet, voorbeelden van inclusief onderwijs in Nederland en de rol van Samenwerkingsverbanden.

Jarno Aantjes

Readspeaker | jarno.aantjes@readspeaker.com

ReadSpeaker biedt met behulp van tekst-naar-spraak-technologie de mogelijkheid om geschreven studiemateriaal ook te kunnen beluisteren en mee te lezen. Leerlingen krijgen zo zelf de keuze om te lezen of te luisteren. Voor leerlingen die een leesdrempel ervaren wegens een beperking wordt het onderwijs hierdoor inclusiever.

José Smits

Vereniging Inclusie Nederland | jcsmits@dds.nl

José Smits is specialist inclusief onderwijs. Zij werkt voor verschillende inclusie-organisaties in Nederland en Europa, waaronder In1school, NSGK Steunpunt Onderwijs, Inclusion Europe en Inclusie Nederland.

Greetje Koevoets

Bartiméus | gkoevoets@bartimeus.nl

Bartiméus heeft veel kennis en ervaring in het ondersteunen van mensen met een visuele en/of andere beperking. Als Bartiméus kennis over een bepaald onderwerp nog niet heeft, ontwikkelt zij die in de vorm van nieuwe methodieken of trainingen. Zo kan Bartiméus bijdragen aan een beter leven voor mensen met een visuele en/of andere beperking.

Mieke Urff

Dedicon | miekeurff@dedicon.nl

Dedicon is van mening dat álle informatie die je nodig hebt voor iedereen beschikbaar moet zijn. En wel in een leesvorm die jou het beste past en op het moment dat je het nodig hebt. Voor m     ensen met een leesbeperking bieden zij andere vormen van lezen aan. Deze alternatieven helpen scholen, bibliotheken, uitgevers en bedrijven om informatie te delen met iedereen.

Tim Huinink

VN-ambassadeur | timhuinink@hotmail.nl

Tim is een betrokken en actieve VN-ambassadeur en zet zich op allerlei onderwerpen in voor een inclusieve samenleving.