Gemeenten

Gemeenten spelen een informerende, stimulerende en faciliterende rol als het gaat om toegankelijkheid bij festivals.

VNG Webinar Toegankelijke evenementen en festivals

De VNG hield samen met de Coalitie voor Inclusie op 15 januari 2024 een webinar over beleid voor toegankelijke evenementen. Het webinar is terug te kijken via het YouTube-kanaal van de VNG via de volgende link:
webinar toegankelijk evenementenbeleid

In het webinar gingen we met diverse experts in gesprek over hoe gemeenten toegankelijkheid van evenementen kunnen bevorderen, aan de hand van vragen als:

• Welke mogelijkheden hebben gemeenten om via beleid, subsidies en vergunningen toegankelijkheid van evenementen te stimuleren? 
• Hoe kunnen gemeenten op een goede manier samenwerken met organisatoren en ervaringsdeskundigen?
• Welke goede voorbeelden zijn er?

Bewustwording

Bij festivals gaat het in eerste instantie over bewustwording met betrekking tot toegankelijkheid. De organisator is zich niet altijd bewust van de behoefte naar toegankelijkheid. Inclusie begint bij bewustzijn over:

Zelfstandigheid

Een inclusieve samenleving verhoogt het welzijn van alle inwoners in algemene zin. Onder inclusie verstaan wij dat mensen met een beperking onderdeel uitmaken van de samenleving. Mensen met een beperking willen dezelfde dingen kunnen doen als mensen zonder beperking. Zo ook met de vriendengroep naar festivals gaan. Om zelfstandig naar festivals te gaan zijn toegankelijkheidsfaciliteiten nodig.

Kennis

Een organisator heeft kennis nodig om tot een toegankelijk festival of evenement te komen. De routekaart van het Themanetwerk Festivals en Evenementen is een instrument met kennis over toegankelijkheid bij festivals waar je organisatoren naar verwijst.

Realisatie

Voor een festivalorganisator is toegankelijkheid goed te realiseren als een organisatie hier tijdig rekening mee kan houden. Een duidelijke focus op toegankelijkheid vanaf de eerste ontwikkeling van een festival is essentieel. Later aanpassen van de plannen of productie kost een organisatie al snel extra geld en wordt dan snel achterwege gelaten.

Om de organisatoren te stimuleren toegankelijkheid te realiseren, is een lokaal beleidskader nodig. In het beleid moet rekening worden gehouden met de signatuur van een festival. Ieder festival heeft een eigen grootte, doelgroep, crowd movement, veiligheidsrisico’s en toegankelijkheid die daarbij meebeweegt.

VN-verdrag Handicap

Toegankelijkheid van cultuur is een verplichting vanuit het VN-verdrag Handicap. In de Lokale Inclusie Agenda (LIA), die verplicht is, staat hoe de gemeente werkt aan het waarmaken van het VN-verdrag Handicap. In de LIA zijn festivals een onderdeel van het thema recreëren. Neem in het kader van artikel 30 van het VN-verdrag Handicap en de LIA toegankelijkheid bij evenementen op in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).

Geef organisatoren wel de ruimte om de toegankelijkheid te laten aansluiten bij de stijl van het festival en te zoeken naar de beste oplossingen uit de markt. Maak dit bespreekbaar in het voorgesprek voor de evenementenvergunning.

Vergunning

In het voorgesprek voor de aanvraag van een vergunning van alle B en C evenementen bespreek je toegankelijkheid bij festivals. Toegankelijkheid is belangrijk bij ieder festival: van de lokale Koningsdagviering tot de kerstmarkt en van een lokale feesttent tot aan een (inter)nationaal bekend festival. In het voorgesprek is veiligheid een belangrijk onderdeel.

Veiligheid

Als vergunningverlener is het van belang om organisatoren te attenderen op de veiligheid voor mensen met een beperking. Elk evenement brengt onvermijdelijk risico’s voor de gezondheid en veiligheid met zich mee. Door de verplaatsing van een grote massa bij een evacuatie zijn mensen met een beperking kwetsbaar.

De GGD/GHOR, de brandweer en de politie adviseren over de risicofactoren op het gebied van veiligheid en gezondheid. In het veiligheidsplan moet ook de aanwezigheid en eventuele evacuatie van mensen met een beperking beschreven zijn. Laat veiligheid en toegankelijkheid toetsen door een gespecialiseerde organisatie.

Toetsing

Ieder evenement is anders, heeft een eigen signatuur en dat vraagt om maatwerk. Het is een nadrukkelijk advies om organisatoren te adviseren het festival tijdig te laten toetsen door een gespecialiseerde organisatie. Hiermee voorkom je als gemeente dat toegankelijkheid op verschillende manieren wordt geïnterpreteerd en festivals daardoor nog steeds niet (volledig) toegankelijk zijn.

Toepassen van bovengenoemde onderdelen

Organiseer jaarlijks een bijeenkomst met iedereen die iets te maken heeft met evenementenorganisatie: festivalorganisatoren, city marketeers en ambtenaren vanuit verschillende disciplines; bijvoorbeeld de beleidsmakers van de LIA en de vergunningverleners.

Koppel subsidies voor lokale evenementen óók aan toegankelijkheid, zodat organisatoren hiermee aan de slag gaan en inclusieve festivals gaan realiseren.

Het is goed om bij een dergelijke bijeenkomst een dialoog aan te gaan met mensen met een verschillend type beperking die festivals bezoeken. Denk hierbij aan bezoekers met een lichamelijke-, zintuiglijke-, mentale- en/of verstandelijke beperking en/of mensen met een chronische ziekte. De lokale ervaringsdeskundigen kunnen hun wensen voor toegankelijke festivals aangeven. Hiermee komt de gemeente tegemoet aan het VN-verdrag Handicap en de noodzaak mensen met een beperking te betrekken, bekend als: “Niets over ons, zonder ons”.

Festivaltoegankelijkheid vraagt om meer dan ervaringen alleen. Het is daarbij raadzaam om een toegankelijkheidsdeskundige met kennis van evenementenorganisatie uit te nodigen. Kondig een vervolgbijeenkomst aan zodat dit niet blijft bij een eenmalige informatieve bijeenkomst.